Skromny początek do wielkich postępów: indyjski program kosmiczny kończy 60 lat

Sześćdziesiąt lat temu narodził się indyjski program kosmiczny.

Wieczorem 21 listopada 1963 roku rakieta Nike Apache o masie 715 kg wystartowała z małej wyrzutni na plaży w Thumba, wiosce rybackiej na obrzeżach Thiruvananthapuram. Wzniósł się na wysokość 208 kilometrów i wypuścił ładunek oparów sodu, pokrywając zmierzchające niebo dużą, jasnopomarańczową chmurą.

W tym czasie w Thiruvananthapuram obradowało Zgromadzenie Kerala. Jej członkowie pobiegli, aby zobaczyć tę scenę na niebie. Byli zafascynowani. Ten widok zadziwił tysiące ludzi w okolicy. Niektórzy z nich twierdzili później, że dzięki wystrzeleniu zakochali się w rakietach i zachęcili ich do wstąpienia do Indyjskiej Organizacji Badań Kosmicznych (ISRO).

Wprowadzenie na rynek Nike Apache było międzynarodowym przedsięwzięciem Organizacji Narodów Zjednoczonych. Pocisk pochodził ze Stanów Zjednoczonych, ładunek w postaci oparów sodu z Francji, a limit zasięgu dla helikoptera MI-4 z ówczesnego Związku Radzieckiego. Inżynierami rakiet i ładunku byli Hindusi.

Pocisk był sprzężony z ładunkiem znajdującym się w kościele św. Marii Magdaleny w Thumba, który został przejęty przez rząd krajowy. Dom proboszcza pełnił funkcję centrum kontroli misji.

Podczas startu obecny był Vikram Sarabhai, podobnie jak między innymi EV Chitnis, PD Bhavsar, APJ Abdul Kalam i francuski specjalista od ładunku Jacques Blamont.

Indie wystrzeliły swoją pierwszą prawdziwie rodzimą rakietę 22 lutego 1969 r. Była to „rakieta wielkości ołówka” – powiedział Vasant Gowariker, późniejszy dyrektor Centrum Kosmicznego Vikrama Sarabhai (VSSC) w Thumba. W 1980 roku powiedział temu pisarzowi, że przewoził kilka kilogramów paliwa stałego i wzniósł się w powietrze na kilka kilometrów.

W dniu 21 listopada 2003 r. ISRO obchodziło 40-lecie wystrzelenia indyjskich rakiet w VSSC. Doktor Blamont był obecny podczas rywalizacji kilku uczestników, w tym dr Gowarikera, R. Aravamudanowi i G. Madhavanowi Nairowi za złożenie hojnych danin Sarabhai. Chwalili jego „charyzmę” i „charyzmatyczną osobowość” oraz wychwalali jego talent w przyciąganiu wielkich talentów do ISRO.

Abdul Kalam, który został prezydentem kraju w 2002 roku, zwrócił się do inżynierów ISRO z Rashtrapati Bhavan. Jego przemówienie rozpoczęło się odliczaniem, które wywołało gromkie brawa. „Byłem towarzyszem ładunku” podczas misji Nike Apache, powiedział, ku dalszej radości.

Nowa era

18 lipca 1980 roku Indie stały się częścią wybranego klubu narodów, kiedy rodzimy 17-tonowy pojazd satelitarny 3 (SLV-3) umieścił na orbicie 35-kilogramowego satelitę Rohini. Jedynymi innymi krajami, które mogły umieścić własne satelity na orbicie przy użyciu własnych rakiet nośnych, były Związek Radziecki, Stany Zjednoczone, Wielka Brytania i Francja.

Po pojazdach do wystrzeliwania satelitów SLV-3 pojawiły się pojazdy do wystrzeliwania satelitów ze wspomaganiem (ASLV), pojazdy do wystrzeliwania satelitów polarnych (PSLV) i pojazdy do wystrzeliwania satelitów geostacjonarnych (GSLV). PSLV i ich warianty stały się oczywiście niezawodnym szkieletem ISRO. Indie mają również różnorodne rakiety sondujące do badania górnych warstw atmosfery.

ISRO miało na swoim koncie wiele niepowodzeń — w tym pierwszy lot SLV-3 w 1979 r., pierwsze dwa loty ASLV, pierwszą misję PSLV i kilka misji GSLV. Organizacji trudno jest zaakceptować los tych misji w ten sposób, woląc nazywać je „częściowymi sukcesami”. Ale trzeba przyznać, że i ona zakończyła się pełnym sukcesem.

Dziś Indie stały się wpływowym krajem w dziedzinie eksploracji kosmosu. 14 lipca 2023 r. podczas misji M-4 640-tonowy pojazd startowy Mark 3 (LVM-3) wystartował z drugiej wyrzutni w Sriharikota i umieścił czterotonowy moduł kompozytowy Chandrayaan-3 na orbicie okołoziemskiej.

23 sierpnia 2023 roku lądownik Chandrayaan-3, nazwany „Vikram”, delikatnie wylądował na powierzchni Księżyca, a kilka godzin później łazik „Pragyaan” wyleciał na powierzchnię Księżyca. Ten sukces stworzył nowy rodzaj historii dla Indii.

Przewodniczący ISRO, S. Somanath, określił ten wyczyn jako „początek złotego wieku” i powiedział, że Chandrayaan-3 to „statek wyprodukowany w Indiach”. W jego ocenie „najważniejszym wydarzeniem” misji było wystrzelenie samej rakiety LVM-3, gdyż była ona w pełni autonomiczna.

Dzięki swojej mocy rakietowej Indie były w stanie zbudować i wystrzelić satelity do różnych zastosowań, w tym do teledetekcji, prognozowania pogody, komunikacji, nawigacji, obserwacji, edukacji na odległość, mapowania, eksploracji zasobów itp. Wyruszył także w misje naukowe w przestrzeń kosmiczną, aby zbadać Księżyc, Marsa, Słońce i odległe gwiazdy.

„Indie zapewniły dostęp do przestrzeni kosmicznej” – powiedział nieżyjący już S.K. Ramakrishnana, znanego technika rakietowego i byłego dyrektora VSSC. „Może zbudować dowolny typ rakiety nośnej i dowolnego typu satelitę. Dzięki tym rakietom nośnym może umieszczać swoje satelity na różnych typach orbit”.