Polski Program Jądrowy w ciągłym rozwoju – Centrum Globalnej Polityki Energetycznej Uniwersytetu Columbia (SIPA).

Rodzący się program energetyki jądrowej w Polsce postępuje: pod koniec września Polskie Elektrownie Jądrowe (PEJ), spółka, której polskie Ministerstwo Klimatu i Środowiska zleciło budowę pierwszej elektrowni jądrowej w kraju, podpisała umowę na usługi inżynieryjne z Westinghouse i Bechtel w celu zaprojektowania elektrownia jądrowa. reaktor.[1] Byłoby to mile widziane wydarzenie dla administracji Bidena, która jest żywo zainteresowana przywróceniem utraconej konkurencyjności Stanów Zjednoczonych na światowym rynku eksportu cywilnej broni jądrowej ze względów klimatycznych i geopolitycznych.[2]

Niewiele prognoz sugeruje, że świat osiągnie globalne cele klimatyczne bez budowy dużych ilości energii jądrowej. Ponadto dostawca jest ważny: Rosja dominuje w cywilnym eksporcie broni nuklearnej,[3] Ponieważ Chiny są gotowe do odegrania większej roli w przyszłości, oba kraje mogą wykorzystać tę konkurencyjność do wywarcia wpływu na kraje realizujące ich cele geopolityczne kosztem amerykańskich interesów. Z perspektywy USA Polska – i szerzej Europa Wschodnia – zapewnia przyjazny grunt dla odrodzenia amerykańskiej energetyki jądrowej. Ze swojej strony Polska postrzega energię jądrową jako najmniej szkodliwą dla swoich celów gospodarczych i bezpieczeństwa narodowego w obliczu swoich wiążących zobowiązań w zakresie redukcji emisji jako państwa członkowskiego UE.

Warszawa może być pierwszym graczem, ale są inne kraje UE o podobnych cechach. W artykule autorzy omawiają motywacje i perspektywy Warszawy w zakresie wykorzystania energetyki jądrowej. Zrozumienie polskiej perspektywy ma kluczowe znaczenie dla odblokowania możliwości rynkowych – w miarę jak Stany Zjednoczone zwiększają swoje wsparcie dla konwersji węgla na energię jądrową w Europie Wschodniej, w tym w Czechach, na Słowacji i w Polsce.[4]

Czynniki geopolityczne

Kalkulacje geopolityczne Polski opierają się na pragnieniu zbliżenia ze Stanami Zjednoczonymi i niechęci wobec Rosji, która poprzedzała inwazję Moskwy na Ukrainę. W badaniu przeprowadzonym w 2022 r. 91% respondentów w Polsce pozytywnie ocenia Stany Zjednoczone (w Niemczech i Kanadzie 63%).[5] Natomiast prawie wszyscy Polacy negatywnie oceniają Rosję.[6] Strategia amerykańskiego eksportu broni nuklearnej dobrze wpisuje się w polską politykę zagraniczną, która sprzyja nieufności wobec Rosji i opiera się na jej pozycji dyplomatycznej w tym kraju. Polscy prawodawcy z całego spektrum politycznego popierają strategie zmniejszające zależność od rosyjskiej energii i promujące bliskie powiązania gospodarcze z Waszyngtonem. Na przykład Polska była jednym z pierwszych krajów UE, który zastąpił import rosyjskiego gazu LNG i rozpoczęła tę transformację w ostatniej dekadzie.[7] Import amerykańskich technologii nuklearnych stanowi naturalne przedłużenie tej strategii, choć bardziej zgodnej z zobowiązaniami klimatycznymi Polski.

Cele transformacji energetycznej

Dla Warszawy energetyka jądrowa jest niezbędna dla stabilnej ekonomicznie transformacji energetycznej. Polska w dużym stopniu opiera się na węglu, pozyskując z niego ponad 70% energii elektrycznej (rysunek 1). Znajduje się tu druga co do wielkości flota elektrowni węglowych w Unii Europejskiej, która napędza gospodarkę i siłę roboczą kraju.[8] To przyczyniło się do narażenia Polski na jedne z najgorszych zanieczyszczeń powietrza w Europie.[9] Odnawialne alternatywy, takie jak energia wiatrowa i słoneczna, odnotowały szybki rozwój w ciągu ostatnich kilku lat, ale Polska postrzega energię jądrową jako niezbędne uzupełnienie. Reaktory mogłyby zapewniać ciepło i dyspozycyjną moc, dzięki czemu doskonale nadają się do bezpośredniego zastąpienia floty węglowej, na której obecnie opiera się Polska.

Stany Zjednoczone zwiększają także swoje wsparcie dla konwersji węgla na energię jądrową w całej Europie Wschodniej, w tym w Czechach, na Słowacji i w Polsce.[10] Pomoc ta skierowana jest do małych reaktorów modułowych – które zasadniczo różnią się od większego projektu AP1000, nad którym pracuje Warszawa – ale cieszą się także zainteresowaniem w Polsce. W kwietniu polska spółka Orlen Synthos Green Energy (joint venture producentów chemicznych SGE i PKN Orlen) wystąpiła do Ministra Klimatu i Środowiska z wnioskiem o wydanie zasadniczej decyzji w sprawie sześciu elektrowni jądrowych wyposażonych w systemy BWRX-300.[11] W lipcu plan producenta miedzi i srebra KGHM Polska Miedź SA dotyczący budowy elektrowni w oparciu o VOYGR SMR firmy NuScale Power został zatwierdzony przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska.[12]

Ostrożny optymizm wśród zagrożeń

Poleganie na energii jądrowej jako kamieniu węgielnym krajowej strategii dekarbonizacji nie jest pozbawione ryzyka. W przypadku pierwszych AP1000 zbudowanych w Stanach Zjednoczonych doszło do znacznych przekroczeń harmonogramu i kosztów, co stanowi kolejną przestrogę. Ponadto Polska jest nowicjuszem w cywilnym przemyśle nuklearnym, który wymaga silnych regulacji i wyspecjalizowanej siły roboczej. Rząd polski, będący obecnie w fazie przejściowej,[13] Musi teraz po raz pierwszy uzyskać licencję i zbudować komercyjne reaktory jądrowe.

Budowa reaktorów klasy gigawatowej jest trudnym zadaniem nawet dla krajów z dziesięcioleciami doświadczenia w budowie reaktorów. Chociaż jednak Polska stoi przed wyzwaniami związanymi z ustanowieniem programu cywilnej energetyki jądrowej, istnieją powody, aby oczekiwać, że produkcja AP1000 w Polsce będzie przebiegać sprawniej i wydajniej niż w Stanach Zjednoczonych.[14] Być może najważniejsze jest to, że projekt AP1000 jest już ukończony, co było dalekie od przypadku, gdy rozpoczynano budowę w Stanach Zjednoczonych.[15] Dostawcy mają doświadczenie w produkcji kluczowych komponentów reaktora AP1000 (np. pomp chłodzących i zbiorników ciśnieniowych), a Bechtel, firma EPC posiadająca doświadczenie w zarządzaniu projektami budowy obiektów jądrowych, poprowadzi projekt od początku do końca.

Ogłoszenie PEJ to duży krok, ale jest to między innymi krok przejściowy, zanim AP1000 dostarczy energię elektryczną do polskiej sieci. Jak pokazali autorzy, Waszyngton może wiele zrobić, aby zapewnić lepsze warunki finansowania. (Przeczytaj artykuł „Ścieżka do odrodzenia energetyki jądrowej w USA może przejść przez Warszawę”, aby dowiedzieć się, w jaki sposób Stany Zjednoczone mogą być w stanie ulepszyć swoją ofertę dla innych krajów.) Nic jednak nie zastąpi silnej woli politycznej i dostosowania geopolitycznego, jeśli chodzi o eksport broni jądrowej.

Notatki

[1] Nuclear Engineering International, „Polska podpisuje umowę na zaprojektowanie pierwszej elektrowni jądrowej”, 2 października 2023 r. https://www.neimagazine.com/news/newspoland-signs-contract-for-design-of-first-npp-11186495

[2] Matt Bowen i Sagatom Saha, „Droga do odrodzenia energetyki jądrowej w USA może przejść przez Warszawę”, 23 maja 2023 r. https://www.energypolicy.columbia.edu/the-road-to-us-nuclear-energy-revival Przez Warszawę /

[3] Matt Bowen i Alec Apostawai, „Comparing Government Financing of Reactor Exports: Considerations for U.S. Policymakers”, sierpień 2022 r. https://www.energypolicy.columbia.edu/publications/comparing-government-financing-reactor-exports-considerations -We -Decydenci/

[4] Departament Stanu USA „Specjalny wysłannik prezydenta ds. klimatu Kerry ogłasza uczestników projektu Phoenix i programu akceleratora transformacji energetyki jądrowej (NEXT)” https://www.state.gov/special-presidential-envoy-for-climate-kerry-anounces-project-phoenix-participants-and-the-nuklear-expediting-the-energy-transition-next-program/

[5] Richard Wick i in., „Międzynarodowa opinia publiczna USA pozostaje pozytywna”, 22 czerwca 2022 r., https://www.pewresearch.org/global/2022/06/22/international-public-opinion-of-the-us-remains-positive/

[6] Jacob Buchter i in. „Polska w centrum uwagi: rosną negatywne poglądy na temat Rosji, ale poprawiają się oceny USA, NATO i UE”, 22 czerwca 2022 r. https://www.pewresearch.org/global/2022/06/22/spotlight-on-poland-negative-views-of-russia-surge-but-ratings-for-us-nato-eu-improve/

[7] MAE „Polska 2022”, https://www.iea.org/reports/poland-2022

[8] Gavin Maguire, „Europejskie starcia o węgiel mogą wykraczać poza Polskę”, 20 czerwca 2023 r., https://www.reuters.com/markets/commodities/europes-clashes-over-coal-may-extend-well-beyond-poland-2023-06-20/

[9] Rob Schmitz, „Polska stoi w obliczu niedoboru węgla tej zimy”, NPR, 6 grudnia 2022 r. https://www.npr.org/2022/12/06/1140894436/poland-is-facing-a-coal-shortage-this-winter

[10] Departament Stanu USA „Specjalny wysłannik prezydenta ds. klimatu Kerry ogłasza uczestników projektu Phoenix i programu akceleratora transformacji energetyki jądrowej (NEXT)” https://www.state.gov/special-presidential-envoy-for-climate-kerry-anounces-project-phoenix-participants-and-the-nuklear-expediting-the-energy-transition-next-program/

[11] Nuclear Engineering International, „Polski Orlen Synthos Green Energy ubiega się o formalną zgodę na budowę obiektów SMR”, 2 maja 2023 r. https://www.neimagazine.com/news/newspolands-orlen-synthos-green-energy-seeks-formal-approval-for-smr-sites-10806865

[12] Nuclear World News, „Wstępna decyzja dla polskiej elektrowni SMR”, 13 lipca 2023 r. https://world-nuklear-news.org/Articles/Decision-in-principle-for-Polish-SMR-power-plant

[13] Matthias Matthias, „Jak wyniki polskich wyborów mogą zmienić kształt Europy”, Council on Foreign Relations, 19 października 2023 r. https://www.cfr.org/in-brief/how-polands-election-results-could-reshape-europe

[14] Matt Bowen, Rama T. Bonangi, Andrew Evans, „Jednostka Vogtle 3 rozpoczęła działalność komercyjną. Co dalej z AP1000? 31 lipca 2023 r. https://www.energypolicy.columbia.edu/vogtle-unit-3-has-started-commercial-operations- co dalej z ap1000/

[15] Anya Litvak, „Westinghouse sprzedał niekompletny produkt, po czym problemy się pogorszyły”. Gazeta Pittsburgha23 października 2017 r. https://www.post-gazette.com/business/powersource/2017/10/23/Westinghouse-sold-an-unfinished-product-then-the-problems-snowballed/stories/201710290008