To polski sąd rządzi pierwszeństwem: prawo unijne czy prawo polskie

Oczekiwane orzeczenie pojawia się po miesiącach postępowań sądowych, w których przedstawiciele rządu, prezydent i parlament przekonują, że polska konstytucja ma pierwszeństwo przed prawem UE, a orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości UE są czasami sprzeczne z polskim systemem prawnym.

Podczas czwartkowego postępowania przedstawiciele Biura RPO przekonywali, że Polska, przystępując do UE w 2004 roku, zgodziła się na respektowanie unijnego reżimu prawnego, a kwestionowanie tego obniżyłoby standardy ochrony prawnej polskich obywateli.

Jednak wiceminister spraw zagranicznych Paul Jabłoński przekonywał, że żaden zapis, który nadaje priorytet polskiej konstytucji, nie będzie kolidował z traktatami członkowskimi UE. Powiedziałby, że zamiast tego nada im nową definicję w przypadku, gdy sądy wyższej instancji kilku państw członkowskich nie stosują się do orzeczeń sądu UE.

Polski rząd twierdzi, że wymiar sprawiedliwości i sądownictwo są wyłączną jurysdykcją państw członkowskich UE, a nie UE, i zignorował szereg orzeczeń sądów unijnych.

Sąd otworzył sprawę w lipcu na sugestię na początku tego roku polskiego premiera Mateusza Morawieckiego. Zwrócił się o rewizję po tym, jak sąd UE orzekł, że prawo bloku ma pierwszeństwo przed polskim. Orzeczenie dotyczy procedur powoływania sędziów za obecnego prawicowego rządu w Polsce.

Orzeczenie unijnego sądu zapadło w czasie szerszego sporu o głębokie zmiany zainicjowane przez rządzące Prawo i Sprawiedliwość w polskim sądownictwie. UE postrzega zmiany jako erozję demokratycznych mechanizmów kontroli i równowagi.

Parlament Europejski przyjął w zeszłym miesiącu rezolucję wzywającą Morawiki do wycofania się ze sprawy, podkreślając „istotny charakter nadrzędności prawa UE jako podstawowej zasady prawa UE”.

Polityka polskiego prawa i sądownictwa wywołała dyskusję z Komisją Europejską, organem wykonawczym bloku, na temat wypłaty miliardów euro z unijnego Funduszu Odbudowy Epidemii.

Unia Europejska uważa, że ​​sam Trybunał Konstytucyjny jest bezprawny ze względu na polityczny wpływ polskiej partii rządzącej na wybór niektórych sędziów. Wielu z nich to lojaliści rządu – w tym prezes sądu Julia Przylbska, która przewodniczy komisji w tej sprawie.