Adam Zagajewski: polski poeta, wykładowca na Uniwersytecie w Chicago, umiera w wieku 75 lat

WARSZAWA, Polska — Adam Zajewski, słynny polski poeta, którego melancholijne refleksje na temat erozji świata stały się wyrazem niewyobrażalnego momentu szoku i straty po atakach z 11 września w Stanach Zjednoczonych, zmarł w Krakowie. Miał 75 lat.

Wydawca Kristina Krynica z wydawnictwa a5 potwierdziła śmierć Zagajewskiego w niedzielę, która była Światowym Dniem Poezji UNESCO. Nie podano przyczyny śmierci.

„Próbę pochwały zniekształconego świata” Zagewski napisał na długo przed atakami, ale dzięki nim nabiera on nowego znaczenia historycznego. Przetłumaczony na język angielski przez Claire Cavanaugh i opublikowany w „The New Yorker” kilka dni po tragedii z 2001 roku, wiersz jest czułym spojrzeniem wstecz na szczęśliwsze chwile i wyrazem uznania dla ciągłego okrucieństwa świata:

Widziałeś eleganckie jachty i statki;

Ktoś miał przed sobą długą podróż,

Podczas gdy na innych czeka słone zapomnienie.

Widziałem uchodźców zmierzających donikąd,

Słyszeliście, jak kaci radośnie śpiewali.

Trzeba chwalić zniekształcony świat.

Zagajewski mawiał, że najbardziej interesuje go splot „świata historycznego ze światem kosmicznym, który jest statyczny, a raczej poruszający się w zupełnie innym rytmie”.

„Te światy walczą, ale też się uzupełniają i nad tym naprawdę warto się zastanowić” – powiedział w wywiadzie.

Prowadził warsztaty poetyckie na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie oraz kreatywne pisanie na Uniwersytecie w Houston. Był także członkiem wydziału na Uniwersytecie w Chicago.

Media w Szwecji podały, że wielokrotnie był wymieniany wśród kandydatów do literackiej Nagrody Nobla.

Pisarze na całym świecie chwalili Zagajewskiego.

„Drogi podróżniku i głosie wieków” – napisała na Twitterze poetka, laureatka nagrody Pulitzera, Jorie Graham. Nigdy nie przestaniemy Cię słuchać. „Jesteś tu na zawsze”.

Salman Rushdie napisał na Twitterze: „Odpocznij, poeto. Twoje dzieło przetrwa”.

W Polsce laureatka Nagrody Nobla Olga Tokarczuk stwierdziła, że ​​studenci „pokochali go za to, że był szczególnie uzdolniony w zakresie poezji i wiedział, jak o tym mówić”. Powiedziała, że ​​będzie czytał poezję „ze szczególnym, uroczystym tonem, jaki zawdzięcza tylko poezji”.

Zagajewski był czołową postacią ruchu literackiego „Nowa Fala” czy „Pokolenie '68” w Polsce końca lat 60. XX wieku, który nawoływał do prostego języka bezpośrednio powiązanego z rzeczywistością. Była to reakcja na arogancką poezję wychwalającą życie w czasach komunizmu.

Zagajewski i inny poeta Julian Kornhauser napisali książkę, która stała się manifestem ruchu. Córka Kornhausera, Agata Kornhauser Duda, jest obecnie Pierwszą Damą Polski.

Twórczość Zagajewskiego została zakazana w 1975 roku przez ówczesne władze komunistyczne w Polsce po podpisaniu przez niego protestu 59 intelektualistów przeciwko ideowym zmianom w polskiej konstytucji, gwarantującym nierozerwalny sojusz ze Związkiem Radzieckim i wiodącą rolę Partii Komunistycznej. W 1982 wyemigrował do Paryża, do Polski wrócił w 2002 i zamieszkał w Krakowie.

Zagajewski urodził się w czerwcu 1945 roku we Lwowie (obecnie Lwów) na Ukrainie. W tym samym roku jego rodzina musiała przeprowadzić się na zachód, do centralnej Polski, ze względu na zmianę granic po II wojnie światowej i miasto stało się częścią Związku Radzieckiego. W jego pracach odnaleźć można odzwierciedlenie utraty ojczyzny przez rodzinę. Studiował psychologię i filozofię na Uniwersytecie Jagiellońskim.

Jego zbiory poezji obejmują: „Niewidzialna ręka”, „Sufizm dla początkujących” i „Asymetria”. Jest laureatem wielu nagród literackich, w tym Międzynarodowej Nagrody Literackiej Neustadt w 2004 r., uważanej za prekursora literackiej Nagrody Nobla, oraz Nagrody Księżnej Asturii w 2017 r., najwyższej nagrody humanistycznej w świecie hiszpańskojęzycznym.

W 2016 roku został odznaczony szeregiem odznaczeń rządu polskiego oraz francuską Legią Honorową.