Recenzja „Trzy minuty: wydłużanie”: historia o duchach

W 2009 roku pisarz Glenn Kurtz odkrył poważnie zniszczony trzyminutowy film na strychu domu swoich rodziców na Florydzie. Ten film, rodzaj domowego filmu nakręconego w 1938 roku przez dziadka Kurtza, Davida Kurtza, zawiera pozornie nieszkodliwe ujęcia polskiego miasta Nasilsk – miejsca urodzenia Dawida, a także jednej z setek społeczności żydowskich ostatecznie zniszczonych przez Holokaust.

Nie żeby większość z nas była w stanie dostrzec groźny kontekst filmu. Cichy i ujmujący, pokazuje dzieci tłoczące się wokół kamery, brodatych starców wpatrujących się w dal, ludzi podrzucających budynek, o którym możesz wiedzieć, że jest synagogą — jeśli przyjrzysz się uważnie.

„Trzy minuty: wydłużenie” holenderskiej reżyserki Bianki Steigter ma następujące zobowiązanie: Przyjrzyj się uważnie. Obrazy z trzyminutowego filmu Davida – najpierw odtworzone od początku do końca, potem pocięte, podarte i pokolorowane, z kilkoma chwilami przewijane do tyłu i odtwarzane w kółko – składają się na całość ekscytującego dokumentu Stigtera.

„Trzy minuty” pochodzi z książki Kurtza „Trzy minuty w Polsce”, która jest kroniką wysiłków autora w celu zidentyfikowania osób w filmie, z których wielu ostatecznie zginęło w obozach koncentracyjnych. Dokument Stigtera rozwija się przy użyciu narracji dźwiękowej Heleny Bonham Carter, a także świadectwa dźwiękowego Kurtza i niektórych osób, które pomogły w jego badaniach.

Trzyminutowy film Davida daje nam dostęp do rzeczywistości, która tak naprawdę nie została uchwycona kamerą, typowego polskiego miasteczka sprzed wojny secesyjnej, kiedy życie toczyło się jeszcze normalnie, a niebezpieczeństwo pozostawało w cieniu. Stigter i Kurtz kierują naszym wzrokiem, ukazując rozległe wszechświaty obecne w każdej scenerii – od polityki sąsiedztwa po tło lokalnego sklepu spożywczego. „Trzy minuty” to coś więcej niż dokument o Holokauście — to dramat śledczy, medytacja nad etyką kina i opowieść o duchach o ludziach, o których można zapomnieć, jeśli weźmiemy te zdjęcia za pewnik.

Trzy minuty: wydłuż
Ocena PG. Czas trwania: 1 godzina i 9 minut. w teatrach.