Jak suwerenność gospodarcza UE ponownie upolitycznia rynek – EURACTIV.pl

Witamy w Tygodniku Ekonomicznym EURACTIV. Możesz zapisać się do naszego newslettera tutaj.

Jeden wniosek legislacyjny na raz, Komisja Europejska stara się zbudować swoją odporność gospodarczą i wzmocnić suwerenność gospodarczą Unii Europejskiej. Jednak aby zwiększyć wpływ UE na arenie światowej, należy również zmienić stosunki władzy między interesami publicznymi i prywatnymi w UE.

W poniedziałek Komisja ostatecznie przedstawiła wniosek dotyczący instrumentu na rzecz nadzwyczajnego jednolitego rynku (SMEI), który powinien umożliwić Komisji identyfikowanie ważnych produktów i sektorów, zwracanie się o informacje do firm z tych sektorów oraz, w sytuacjach nadzwyczajnych, zmianę priorytetów ich wniosków.

Analizując propozycję komisji, Klas Hendrik Eller, profesor nadzwyczajny specjalizujący się w prawnym zarządzaniu globalnymi łańcuchami dostaw, powiedział EURACTIV, że łańcuchy dostaw będą coraz częściej rozumiane jako „rodzaj infrastruktury publicznej”, a nie „rozmyte, złożone zgrupowanie firm prywatnych”. skonfigurowany w sposób zwiększający wydajność.”

Zgodnie z rozumowaniem Komisji, bezpieczne łańcuchy dostaw okazały się być interesem bezpieczeństwa w Europie, dlatego po prostu nie można ich poddać kaprysom wolnego rynku. Interes prywatny stał się wcześniej sprawą publiczną.

Ta zmiana jest widoczna nie tylko w MŚP, ale także w wielu innych politykach UE mających na celu zwiększenie odporności UE na napięcia globalne. Mechanizm badania inwestycji zagranicznych umieszcza decyzje inwestycyjne i finansowe w zakresie publicznym; Ogłoszona w zeszłym tygodniu ustawa surowcowa robi to samo z najważniejszymi materiałami, które powinny napędzać przemysł.

Kiedy politycy mówią o suwerenności europejskiej, zwykle mają na myśli przeniesienie pewnych uprawnień i kompetencji z poziomu krajowego na poziom Unii Europejskiej. Z pewnością jest coś takiego w MŚP – na przykład wymóg otwarcia granic w UE dla produktów i pracowników w sytuacjach kryzysowych czy możliwość uregulowania zamówień publicznych na poziomie UE.

Jednak większa suwerenność gospodarcza UE oznacza również większą kontrolę nad podmiotami gospodarczymi UE.

Zrozumiałe jest, że firmy nie przepadają za tym, narzekając na zbyt duży zasięg komisji. Na przykład firmy prawie na pewno zwalczałyby możliwość zmiany przez komisję wniosków w przypadku wystąpienia sytuacji nadzwyczajnej w ramach MŚP.

Choć SMEI może wydawać się przejęciem władzy przez państwo kosztem swobody przedsiębiorczości, panel zauważył, że uprawnienia, jakie proponuje mu przyznać w ramach SMEI, są wciąż znacznie słabsze niż siły interwencjonistyczne, którymi dysponują inne państwa. Na przykład Stany Zjednoczone.

„Nie sądzę, że możemy nazwać Stany Zjednoczone gospodarką planowaną” – powiedział komisarz Terry Britton.

Komisja nie przyznaje sobie wstydliwie nieznanych uprawnień. Zamiast tego przywraca niektóre aspekty gospodarki do nadzoru politycznego, który został zliberalizowany dla rynku, gdy utworzenie jednolitego rynku zmniejszyło krajowy nadzór polityczny nad podmiotami gospodarczymi, nie zastępując tego nadzoru na poziomie UE.

To, czego jesteśmy świadkami, nie jest całkowicie nowym upolitycznieniem rynku. To ponowne upolitycznienie gospodarki na nowy, bardziej europejski poziom.

Podwyżkę cen odczuwają wszyscy w całej Europie, ale zwłaszcza ci, którzy mają najniższą cenę. Dla nich szczególnie niepokojący jest jeden rozwój cen: cena chleba wzrosła średnio o 18% od sierpnia 2021 r. do sierpnia 2022 r., przy średniej w całej UE.

Na cenę chleba mają wpływ zakłócenia dostaw pszenicy po rosyjskiej inwazji na Ukrainę, ogromny wzrost cen energii i związany z tym wzrost cen nawozów. Podczas gdy ceny generalnie wzrosły bardziej w Europie Wschodniej niż w Europie Zachodniej, przypadek Węgier jest szczególnie sprzeczny – ze wzrostem cen o 66% w ciągu roku.

Rozwój cen na Węgrzech jest szczególnie zagadkowy, ponieważ na początku tego roku rząd węgierski nałożył kontrolę cen na niektóre podstawowe artykuły spożywcze, m.in. mąkę pszenną. Węgierski rząd ogłosił w sobotę, że przedłuży kontrolę cen do końca roku, ale dane o cenach chleba budzą wątpliwości, czy one działają.

Węgierski Związek Piekarzy argumentował, że wzrost cen był spowodowany wyższymi cenami energii. Jednak wyższe ceny energii stają się rzeczywistością w całej UE, a Węgry powinny mieć mniej problemów z cenami energii dzięki własnym umowom gazowym z Rosją.

Coś jest zepsute, zarówno z kontrolą ceny, jak i danych. Jeśli, drogi czytelniku Economist, masz pojęcie, co może być przyczyną dramatycznej podwyżki cen na Węgrzech, daj nam znać!

Poniższy wykres również kryje w sobie pozytywne przesłanie. Przy cenach chleba w Szwajcarii na niższym poziomie w porównaniu z resztą Europy, najlepszy chleb na kontynencie jednoznacznie stał się relatywnie tańszy w ciągu ostatnich 12 miesięcy.

Infografika autorstwa Esther Sneby

Parlament Europejski i państwa członkowskie dały zielone światło w wysokości 5 miliardów euro na ogólną pomoc finansową dla Ukrainy: Zdecydowana większość eurodeputowanych dała w czwartek 15 września zielone światło na pomoc makrofinansową dla Ukrainy w postaci tanich długoterminowych pożyczek zabezpieczonych gwarancjami państw członkowskich. Państwa członkowskie UE wyraziły również zgodę podczas posiedzenia Rady do Spraw Ogólnych we wtorek (20 września). 5 miliardów euro jest częścią obietnicy całkowitej pomocy finansowej do 9 miliardów euro obiecanej przez Komisję Europejską w maju.

Pięcioletnia CETA: Komisja Unii Europejskiej w środę (21 września) obchodziła piąte urodziny kompleksowej umowy gospodarczo-handlowej UE-Kanada (CETA), twierdząc, że handel towarami wzrósł o 31% w ciągu ostatnich pięciu lat. CETA weszła w życie tymczasowo w 2017 r. Jednak 11 z 27 państw członkowskich UE nie ratyfikowało jeszcze umowy.

Eurodeputowany mówi, że zakaz UNHCR dotyczący produktów pracy przymusowej powinien obejmować środki zaradcze. Według Marii Areny (S&D), przewodniczącej Podkomisji Praw Człowieka, unijna władza wykonawcza powinna uwzględnić w swoim wniosku dotyczącym zakazu produktów wytwarzanych w wyniku pracy przymusowej środki zaradcze dla ofiar. Powiedziała EURACTIV, że środki zaradcze mogą mieć „efekt odstraszający” na firmy, jednocześnie upewniając się, że nie mają motywacji do wprowadzania na rynek europejski produktów skażonych łamaniem praw człowieka. Komitet utrzymuje jednak, że koszty wycofania produktu będą wystarczające, aby zniechęcić firmy do wyeliminowania pracy przymusowej z ich działalności.

Komisja grozi zablokowaniem 7,5 miliarda euro w funduszach spójności UE dla Węgier z powodu obaw związanych z praworządnością. Powołując się na obawy związane z korupcją na Węgrzech, Komisja Europejska w niedzielę (18 września) zaproponowała zawieszenie jednej trzeciej krajowych funduszy spójności, jeśli wysiłki reformatorskie pozostaną niewystarczające w ciągu najbliższych dwóch miesięcy. Czytaj więcej.

Austria łamie unijne przepisy dotyczące rynku pracy. Komisja Europejska powiadomiła rząd austriacki o braku zasygnalizowania zmiany w nowych dyrektywach UE dotyczących rynku pracy, co spowodowało wszczęcie postępowania w sprawie naruszenia blokowego, które może skończyć się w Europejskim Trybunale Sprawiedliwości. Czytaj więcej.

Hiszpania nakłada grzywnę na aplikację dostarczającą Glovo w wysokości 79 milionów euro za naruszenia prawa pracy. Hiszpańskie Ministerstwo Pracy nałożyło grzywnę na firmę kurierską Glovo w wysokości 79 milionów euro za naruszenie prawa, które wymaga, aby platformy dostawcze żywności oficjalnie zatrudniały pracowników. Czytaj więcej.

Komisja nie powinna akceptować posunięcia Orbana do odblokowania funduszy unijnych, burmistrz Budapesztu. Mer Budapesztu Gergeli Karaksoni powiedział, że komisja nie powinna zatwierdzać środków zaradczych podjętych przez Węgry w celu cofnięcia decyzji Unii Europejskiej o zawieszeniu funduszy z powodu obaw związanych z korupcją. Czytaj więcej.

Szwedzki bank centralny podniósł stopy procentowe najbardziej od 30 lat. Riksbank postanowił we wtorek podnieść swoją referencyjną stopę procentową do 1,75%, co jest najbardziej znaczącym wzrostem od prawie trzech dekad, i oczekuje się, że jesienią ogłosi więcej podwyżek, powiedział szwedzki bank. Czytaj więcej.

Liczba pracowników zdalnych w Belgii podwoiła się w ciągu czterech lat. Praca zdalna w Belgii rośnie i wpływa na nawyki związane z dojazdami, wyjaśnił FPS Mobility and Transport w komunikacie prasowym opublikowanym w poniedziałek na podstawie ankiety przeprowadzonej wśród 1250 belgijskich pracowników między czerwcem a lipcem tego roku. Czytaj więcej.

Polska sprzeciwia się sankcjom UE w zakresie praworządności wobec Węgier. Po sześciu miesiącach chłodniejszych stosunków polski premier Mateusz Morawiecki zapowiedział, że jego kraj sprzeciwi się sankcjom UE przeciwko Węgrom zaproponowanym przez Komisję Europejską w niedzielę. Czytaj więcej.

Obniżka podatku dochodowego od osób prawnych jest korzystna, portugalski minister gospodarki. Minister gospodarki Antonio Costa Silva powiedział w niedzielę, że obniżenie podatku dochodowego od osób prawnych będzie ważnym sygnałem dla całej branży i korzystnym w świetle obecnego kryzysu. Czytaj więcej.

Holenderski program społeczny walki z ubóstwem dostaje zielone światło Komisji Europejskiej. Ministerstwo Spraw Społecznych i Zatrudnienia ogłosiło, że Holandia otrzyma 413 mln euro z Europejskiego Funduszu Społecznego na pomoc osobom znajdującym się w trudnej sytuacji zawodowej i walkę z ubóstwem do 2027 roku, po zatwierdzeniu przez Komisję Europejską w czwartek. Czytaj więcej.

Bankowość Centralna Zugzwang: W felietonie Financial Times Daniela Gabor wyjaśnia niemożliwą sytuację, w jakiej znalazł się Europejski Bank Centralny. Twierdzi, że „stabilność makrofinansowa wymaga nowych ram koordynacji między bankami centralnymi i skarbcami, które mogą wspierać kraj, który jest lepiej przygotowany i zdolny do dyscyplinowania kapitału”.

Zugzwang: Czy stoimy na krawędzi zmiany paradygmatu bankowości centralnej? W odpowiedzi na artykuł Gabora w Financial Times, Adam Toze wykazał pewien sceptycyzm co do tego, czy zmiana paradygmatu, o którą argumentuje Gabor, jest nieuchronna.

Technokracja i kryzys: stagnacja i rządy technokratyczne we Włoszech. Przed niedzielnymi wyborami we Włoszech, ten długo czytany Lucio Bacaro jest dobrze dyskutowanym, ale nieco frustrującym opisem tego, jak włoska polityka i polityka gospodarcza współdziałały w minionych latach.

Co Giorgia Meloni oznacza dla Europy?Luigi Scatteri z Biura ds. Redukcji Emisji spogląda w przyszłość na to, co zwycięstwo włoskiej skrajnej prawicy może oznaczać dla stosunków Włoch z Unią Europejską. Szczególnie w odniesieniu do krajowego planu naprawczego, gdzie prawicowa koalicja chce dokonać realokacji części wydatków, można się spodziewać napięć.

Raport wysłannika ds. MŚP: Jaki wpływ na europejskie MŚP wpłynęła rosyjska inwazja na Ukrainę? Europejskie małe i średnie przedsiębiorstwa przeżywają trudniejsze czasy niż duże firmy radzące sobie z konsekwencjami rosyjskiej inwazji na Ukrainę.

Sylvia Elena i Vlad Maximov przyczynili się do powstania tego raportu.

[Edited by Nathalie Weatherald]