Urząd Ochrony Konkurencji będzie monitorował inwestycje zagraniczne do 24 lipca 2025 r.

W maju 2022 r. Prezydent RP podpisał nowelizację ustawy, zgodnie z którą przepisy ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o kontroli niektórych inwestycji („Przedstawiać„)^[1]przyznany przez Urząd Ochrony Konkurencji („PCA”) poszerzył kompetencje o monitorowanie przejęć polskich spółek związanych z porządkiem publicznym, bezpieczeństwem czy zdrowiem.

Przepisy ustawy, które umożliwiają PCA kontrolę inwestycji inwestorów z krajów spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego i OECD, weszły w życie 24 lipca 2020 r. i były odpowiedzią polskiego rządu na sytuację gospodarczą związaną z SARS – pandemia CoV-2. Początkowo przewidywano, że nowy środek wejdzie w życie przez 24 miesiące, tj. do 24 lipca 2022 r. Wraz z wejściem w życie znowelizowanej ustawy, Okres obowiązywania przepisów dotyczących kontroli inwestycji zagranicznych przez Stały Trybunał Arbitrażowy został przedłużony o kolejne 36 miesięcy, tj. do 24 lipca 2025 r.. Jak wskazano w znowelizowanej ustawie, rozszerzenie powyższych przepisów związane jest z obecną sytuacją międzynarodową, która może powodować zakłócenia rynku lub konkurencji.

Od wejścia w życie znowelizowanych przepisów PCA nie zabroniła z mocy prawa jednorazowego nabycia polskiej spółki przez inwestorów zagranicznych. W 2021 r. PCA przeprowadził dziewięć działań związanych z kontrolą inwestycji zagranicznych (osiem rozpoczęło się w 2021 r., a jedna w 2020 r.). PCA wydał łącznie trzy decyzje, w dwóch PCA nie zgłosił sprzeciwu wobec transakcji i nie wszczął postępowania kontrolnego, aw jednym PCA zawiesił postępowanie. W pozostałych przypadkach PCA wydał decyzje odmawiające wszczęcia postępowania wyjaśniającego ze względu na brak notyfikacji transakcji.

Zgodnie z zapisami ustawy PCA ma prawo do kontroli inwestycji dokonywanych przez inwestorów z krajów spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju. Dodatkowy mechanizm kontrolny dotyczy transakcji polegających na: (i) nabyciu lub wydzierżawieniu przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, (ii) nabyciu lub realizacji znaczącego udziału (określonego jako co najmniej 20% praw głosu, kapitału lub zysków ) lub ( 3) Uzyskanie w polskim podmiocie statusu podmiotu dominującego w rozumieniu prawa (wyrażającego się w możliwości decydowania o rodzaju działalności).

Uprawnienia PCA do kontroli inwestycji dotyczą przejęć podmiotów, których przychody ze sprzedaży towarów i usług przekraczają równowartość 10 mln euro na terytorium Polski w dowolnym z dwóch lat obrotowych poprzedzających zgłoszenie i które spełniają jeden z następujących warunków: (i) spółka publiczna, (ii) posiada mienie wykazane w Skonsolidowanym Wykazie obiektów, instalacji, urządzeń i usług stanowiących infrastrukturę krytyczną, opracowujących lub modyfikujących programy w zakresie przewidzianym prawem, (iii) prowadzenie działalności działalność w jednym z obszarów określonych prawem (m.in. działalność telekomunikacyjna, produkcja energii elektrycznej, produkcja chemikaliów, nawozów i wyrobów chemicznych czy przetwórstwo mięsa, mleka, zbóż, owoców i warzyw).

Nieprzestrzeganie powyższych przepisów może skutkować surowymi karami, w tym wysokimi grzywnami lub karą pozbawienia wolności.