Urszula Antoniak • Dyrektor Splendid Isolation

02/02/2022 – Sztuka naśladuje życie w najnowszym filmie polsko-holenderskiego filmowca, w którym po inspirację zwróciła się do trwającej pandemii

Jakich filmów widzowie potrzebują teraz? Jak zrównoważyć refleksje na temat realnego świata i eskapistycznej rozrywki? To pytania, które krążyły w głowie scenarzysty i reżysera Urszula Antoniak od dłuższego czasu. Jej najnowsza funkcja Wspaniała izolacja [+see also:
trailer
interview: Urszula Antoniak
film profile]podobnie jak jej film z 2011 roku Kod niebieski [+see also:
trailer
film profile]zajmuje się śmiercią i jej przetwarzaniem. Minimalistyczny film, nakręcony przy skromnym budżecie, inspirowany jest nie tylko osobistą utratą przyjaciela Antoniaka. Jest to również refleksja nad tym, jak śmierć stała się mocno zakorzeniona w naszym codziennym życiu od czasu COVID-19.

Film miał swoją światową premierę na Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Rotterdamie (26 stycznia – 6 lutego) w konkursie Big Screen. Antoniak rozmawiał z Cineuropa telefonicznie z Rotterdamu.

Festiwal musiał się odbyć online, ale Twój film byłby fascynującym teatralnym przeżyciem ze wszystkimi intensywnymi, szerokoekranowymi ujęciami i rozległymi krajobrazami.
To jest doświadczenie. Muzyka, obrazy, a także czas trwania ujęć. Wszystko jest bardziej skoncentrowane. Muzyka też była dla mnie bardzo ważna. Razem z Milenia Fiedler, mój redaktor, uznaliśmy, że film potrzebuje ludzkiego głosu. Kluczem do tego była opera. Używamy muzyki barokowej. Jedna z piosenek używa wersu, który mówi „Pozwól mi oddychać, pozwól mi oddychać ponownie”. Teksty tworzą więc niesamowity kontekst.

Zainspirowało Cię osobiste doświadczenie z Coroną. W filmie śmierć jest nieunikniona. Jak zmienił się twój pogląd na śmierć i naszą bliskość do niej?
Wniosłem związek ze śmiercią mojego przyjaciela i żalem, który odczuwałem przez 12 lat. Ale COVID-19 jest inny. Kiedy na przykład oglądasz filmy Antonioniego, bohaterowie odczuwają tę egzystencjalną nudę. Co jest bardzo miłe w normalnych czasach. Ale dzięki Coronie problemy egzystencjalne stały się częścią naszego codziennego życia. Zastanawiałem się więc, jakiego rodzaju filmów ludzie teraz potrzebują? Zawsze będą potrzebować rozrywki. Ale muszą być też filmy reagujące na to, co dzieje się wokół nas. Dlatego nadałem śmierci i naszej kruchej kondycji ludzkiej ton liryczny. Wspaniała izolacja początkowo miał być thrillerem z trzema osobami na wyspie, a później stał się pełnowymiarową alegorią. Ktoś umiera, ktoś się nim opiekuje, a między nimi pojawia się śmierć.

Opiekunka, Anna, wydaje się bardzo zaprzeczyć temu, co dzieje się z Hannah. Czy zbyt mocno odpycha od siebie śmierć, by naprawdę cieszyć się ostatnimi wspólnymi chwilami?
To alegoria całego procesu umierania i opieki nad tą osobą. Przychodzi etapami. Pierwszym etapem jest zaprzeczenie. Ale nadchodzi chwila, w której nie możesz już udawać. To byłoby jak zły teatr.

O jaką personifikację Śmierci dążyłeś?
Wpadłem na pomysł, że ktoś powinien stanąć między tymi dwiema kobietami i że powinien to być mężczyzna. A potem pomyślałem, dlaczego nie przejść do całej tej alegorii, jak w Siódma foka? A potem pomyślałem, jakiego rodzaju płcią byłaby Śmierć? Czy to kobieta czy mężczyzna? Znalazłem tę niesamowitą aktorkę, Abke Haring. Nie chodzi o to, że ma androgyniczny wygląd. Reprezentacja Śmierci to ktoś, kto dosłownie zapiera dech w piersiach. Ale zapieranie dech w piersiach jest prawie jak zakochanie się. To jest erotyczne. Moje odkrycie o śmierci, o umieraniu, jest bardzo zmysłowe, a także bardzo duchowe. Ale na koniec jest to również bardzo bolesne.