Ułomna polska gwiazda może zabłysnąć

Dziś Polska zajmuje poczesne miejsce na światowej szachownicy. Jej wewnętrzne wydarzenia polityczne nie są tylko sporem (choć ważnym) o rządy prawa, jak to ma miejsce na Węgrzech. Polityka w Warszawie jest nieodzownym elementem koordynowania szerokiego poparcia dla Ukrainy, jako ważnego bastionu na wschodniej flance NATO, oraz pomagania w decydowaniu o przyszłym rozwoju politycznym i gospodarczym Unii Europejskiej (UE).

Kraj ten jest świadomy zmieniającej się sytuacji geopolitycznej. Totalna wojna Rosji z Ukrainą wywołała alarm. Polska realizuje najbardziej kompleksowy plan zakupów wojskowych w Europie, przyspieszając długo oczekiwany program modernizacji obronności. Zaangażowanie wzrasta dramatycznie z 58 miliardów złotych (13,3 miliarda dolarów) w 2022 roku do 98 miliardów złotych, czyli 3% PKB w 2023 roku i jest uzupełniane o kolejne 30-40 miliardów złotych z Polskiego Banku Rozwoju, BGK. Rozszerzenie UE pomoże z 5 miliardami euro (5,25 miliarda dolarów) Europejski Instrument na rzecz Pokojuktóra finansuje eksport broni na Ukrainę iw zamian kupuje Samoloty I Pojazdy opancerzone ze Stanów Zjednoczonych i Korei Południowej.

W planach modernizacji znalazłyby się czołgi K2, haubice K9 i lekkie myśliwce FA-50 z Korei, czołgi Abrams, F-35, HIMARS i Patrioty (w ramach programu Wisła II) ze Stanów Zjednoczonych, trzy brytyjskie fregaty i dwa okręty wywiadowcze SAAB SIGNIT ze Szwecji, a także ogromny wzrost liczebności polskiego personelu wojskowego do 300 tys. do 2035 r. ze 170 tys. obecnie. Do końca planu kraj ten będzie jedną z najsilniejszych sił obronnych w NATO i może zacząć zbliżać się do upragnionego statusu jednego z wiodących krajów w Europie.

Nie da się jednak ukryć, że Polska cierpi na głęboką i kontrowersyjną polaryzację sfery publicznej, która prawdopodobnie ulegnie zaostrzeniu w trakcie tegorocznej kampanii politycznej.

Po ośmiu latach nieprzerwanych rządów skrajnie prawicowego Prawa i Sprawiedliwości, centrowa Koalicja Obywatelska ma dobre perspektywy na zjednoczenie partii opozycyjnych i wygranie wyborów parlamentarnych jesienią 2023 roku. Ankiety Ostatnie trzy miesiące dały partii rządzącej nadzieję na zdobycie wystarczającej liczby mandatów, aby utrzymać się przy władzy, nawet poprzez podział władzy.

Jeśli jednak opozycja rzeczywiście przejmie władzę, będzie musiała zmagać się z dwoma trudnymi latami koegzystencji z potencjalnie wrogo nastawionym prezesem PiS, którego weto legislacyjne może zostać odrzucone jedynie przez trzy piąte posłów. Każdy nowy rząd musiałby również stawić czoła politycznemu oporowi ze strony istniejących lojalistów partyjnych, zakorzenionych w instytucjach wysokiego szczebla, w tym w biurze prokuratora generalnego, banku centralnym i Trybunale Konstytucyjnym.

O ile badania opinii publicznej wskazują, że nowy rząd powinien mieć wystarczające uprawnienia do radzenia sobie z tymi problemami, o tyle może brakować mu pełnej legitymacji do realizacji planu reform bez większych nieporozumień, a nawet głębszych konfliktów.

Tak czy inaczej, tegoroczny wyścig będzie kluczowy. Jego wynik może doprowadzić do dalszego pogrążania się w partykularnych różnicach politycznych i większej polaryzacji w polityce wewnętrznej i zagranicznej. Taki wynik prawdopodobnie doprowadzi do dalszych napięć w sercu UE i NATO.

W 2023 r. możliwe są dwa wyniki. Albo opozycja kierowana przez pierwszego Rada Europejska Prezydent Donald Tusk przejmuje władzę i przyjmuje luźniejsze podejście w szczególności do Unii Europejskiej lub obecny rząd przetrwał w jakiejś formie i kontynuuje agresywną politykę wobec większości swoich europejskich partnerów, w ramach tego, co postrzega jako w dużej mierze samotną walkę. Przeciw wrogom, którzy dążą do podważenia suwerenności Polski.

Tak czy inaczej, Polska będzie nadal udzielać Ukrainie pomocy, co do której istnieje ponadpartyjny konsensus. Ale to do jej przyszłego premiera będzie należało zebranie politycznych owoców tego decydującego dla świata momentu solidarności, w którym skupia się międzynarodowa uwaga i sympatia. Reakcja Polaków i społeczeństwa obywatelskiego na Ukrainę (z ok 9 milionów Ukraińców przekraczanie jej granic) skłoniło ambasadora USA Marka Brzezińskiego do nazwania Polski „humanitarnym supermocarstwem”.

Ale Stany Zjednoczone są świadome problemów Polski. Prezydent Biden subtelnie nawiązał do tego podczas swojej wizyty w zeszłym roku, mówiąc: „Wszyscy, w tym tutaj w Polsce, musimy każdego dnia wykonywać ciężką pracę na rzecz demokracji – mój kraj też”.

Przyjaciele i sojusznicy Polski są doskonale świadomi problemów, z jakimi boryka się ten kraj. Osiem lat prawa i sprawiedliwości pozostawiło siniaki i blizny, które nie zagoją się z dnia na dzień. Wielkie programy zamówień wojskowych nie przywrócą utraconej reputacji ani szacunku niestabilnej polityce zagranicznej, często charakteryzującej się bezsensownymi walkami z Niemcami i Unią Europejską oraz walką o kontrolę rządu nad sądownictwem.

Obecny rząd PiS marnuje jednak ten moment historycznej dobrej woli, tracąc okazję do stonowania starć z Brukselą i wdrożenia reform, na które zgodził się otrzymać unijne pieniądze. Z tego powodu blok odmawia zaoferowania Polsce dotacji i pożyczek w wysokości 35 miliardów dolarów, a Polska jest obecnie karana grzywną w wysokości 1 miliona euro (1,07 miliona dolarów) dziennie przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości za odmowę zastosowania się do nakazu sądowego (obecna suma to obecnie ponad 400 mln euro).

Tymczasem Prawo i Sprawiedliwość stoi w obliczu zaciekłych walk wewnętrznych o to, kto zastąpi Jarosława Kaczyńskiego, lidera rządzącej partii Prawo i Sprawiedliwość, określanego jako „partia destrukcyjna”. Financial Times jako „twórca króla”który przez ostatni rok zwlekał z odejściem z czynnej polityki.

Premier Mateusz Morawiecki nie ma poparcia politycznego w samej partii, a jego dalsza kariera polityczna zależy od tego, czy Kaczyński uzna swoje wykazane umiejętności menedżerskie za przydatne dla swoich celów. Jest więc łatwym celem dla ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry, który sponsorował różne inicjatywy legislacyjne, które wbiły klin między Polskę a UE. Jako przywódca niewielkiej frakcji w obozie PiS Zubrow walczy nie tylko o karierę polityczną, ale także o przyszłe przywództwo skrajnej prawicy.

To właśnie z powodu tej wewnętrznej dynamiki w obozie rządzącym mało prawdopodobne jest, aby Polska rozwiązała swoje spory dotyczące praworządności i ujrzała w tym roku uwolnienie funduszy UE, napisała w Wizja Wyszehradzka ostatni upadek.

Niezależnie od tego podzielonego tła politycznego potencjał Polski rośnie. Ze względów geograficznych i infrastrukturalnych kraj ten odgrywa kluczową rolę jako główny ośrodek wojskowo-logistyczny Ukrainy. Jej gospodarka, silna w ostatnich latach, korzysta z napływu firm uciekających z Ukrainy, Białorusi i Rosji, a także zachodnich inwestorów widzących okazję do zarobienia na rosnącej bazie ekonomicznej.

firmy jak GoogleI SAMSUNG, A nawet globalne kimchi projekt Zapowiedzieli miliardy dolarów na inwestycje w 2022 roku. Logika jest prosta. Wiele zachodnich inwestycji – prywatnych i europejskich – zostało dobrze wydanych na modernizację gospodarki i infrastruktury. W efekcie, gdy tego lata spadła europejska produkcja przemysłowa, Polska z miesiąca na miesiąc notowała 12 punktów jeszczeKu zdumieniu wielu komentatorów.

Wszystkie elementy są gotowe na okres silnego wzrostu gospodarczego i lepszych stosunków jako chorąży na wschodniej flance NATO. Zmiana siły byłaby wisienką na torcie.

Wojciech Przybylski jest redaktorem naczelnym „Visegrad Insight” i przewodniczącym Rady Dyrektorów Fundacji Res Publica w Warszawie. Jest także stypendystą Future of Europe w IWM – Institute for the Humanities w Wiedniu.