Spór z Unią Europejską może mieć negatywny wpływ na wzrost i perspektywy fiskalne

Inwestycje oparte o przyszłe fundusze unijne okażą się niezbędne do określenia długoterminowego potencjału wzrostu Polski (rating A+/Stabilny). Rząd będzie miał ograniczone pole manewru fiskalnego, jeśli finansowanie UE będzie nadal wstrzymywane, biorąc pod uwagę alokację dla dużych krajów w ramach unijnego instrumentu naprawy i odporności w wysokości 58,7 mld euro. Finansowanie składa się z 23,9 mld euro w dotacjach i 34,8 mld euro w pożyczkach – łącznie ponad 10% PKB na 2021 r. – choć Polska nie planuje w pełni wykorzystać dostępnych pożyczek.

Awanturę między Warszawą a Brukselą depcze niedawno wprowadzone „warunkowe rozporządzenie w sprawie praworządności”, które pozwala UE na zawieszenie płatności na rzecz państw członkowskich, w których „naruszenia praworządności wpływają lub poważnie wpływają na” zarządzanie funduszami UE . Komisja Europejska opóźniła zatwierdzenie krajowych planów naprawy i odporności Węgier i Polski z powodu obaw o praworządność i niezależność sądownictwa.

Napięcia między Polską a Unią Europejską raczej szybko nie opadną

Napięcia między Polską a Unią Europejską dotyczące praworządności prawdopodobnie wkrótce opadną, a niedawne orzeczenie polskiego Trybunału Konstytucyjnego tylko pogłębiło podziały.

7 października 2021 r. polski Trybunał Konstytucyjny uznał niektóre obszary traktatów UE za niezgodne z polską konstytucją, kwestionując prymat prawa unijnego. Grupa 26 byłych sędziów, w tym kilku byłych prezydentów, skrytykowała orzeczenie we wspólnym oświadczeniu.

Orzeczenie pozostawia Unię Europejską między młotem a kowadłem. Strategiczne znaczenie Polski w Europie Środkowo-Wschodniej oraz presja na Unię Europejską, by przyspieszyć finansowanie zrównoważonego rozwoju w sektorach transportu i energetyki, podkreślają determinację do karania Polski za nadużycia, ale bez przesady. Trudno jednak dostrzec w tym momencie miejsce na kompromis, biorąc pod uwagę wyrok sądu i kolejny nierozwiązany spór o niezależność polskiego Sądu Najwyższego.

Europejski Trybunał Sprawiedliwości orzekł w zeszłym tygodniu, że Polska będzie zobowiązana do zajęcia 1 mln euro dziennie, dopóki rząd nie zawiesi izby dyscyplinarnej Sądu Najwyższego. Polska odpowiedziała, że ​​nie zapłaci tej kary.

Istnieje ryzyko, że nieporozumienia mogą doprowadzić do przedłużonego zawieszenia unijnych środków finansowych dla Polski”

Dążenie rządu do aktualizacji kluczowych przepisów prawa unijnego – na podstawie dokonanej przez sąd oceny niezgodności z polską konstytucją – jest nierealne. Tymczasem wyjście z UE – „Polexit” – pozostaje wysoce nieprawdopodobne. Według niedawnego sondażu 9 na 10 Polaków popiera członkostwo Polski w Unii Europejskiej.

Poza dodatkowymi sankcjami finansowymi i eskalacją awantury z UE, która może negatywnie wpłynąć na bezpośrednie inwestycje zagraniczne, dla Polski istnieje ryzyko, że obecne spory doprowadzą do bardziej znaczącego i przedłużonego wstrzymania finansowania UE. Może to negatywnie wpłynąć na perspektywy wzrostu i finansów publicznych, zwłaszcza jeśli rząd wykorzysta własne środki do zrekompensowania zawieszonego finansowania UE.

Na razie polska gospodarka pozostaje prężna, stosunkowo ciężko przetrwała kryzys Covid-19. Reakcja budżetowa i monetarna rządu stanowiła uzupełnienie bezprecedensowego wsparcia ze strony Unii Europejskiej w odpowiedzi na kryzys. Produkcja w Polsce wzrośnie o około 5,6% w 2021 r., powracając do poziomu sprzed kryzysu w drugim kwartale i 4,6% w przyszłym roku.

Aby zobaczyć wszystkie dzisiejsze wydarzenia gospodarcze, zajrzyj do naszego kalendarza ekonomicznego.

Dennis Shen jest dyrektorem w Sovereign and Public Sector Ratings w Zakres Oceny GmbH. Levon Camerian, starszy analityk w Scope Ratings, przyczynił się do powstania tego komentarza.