Izraelski minister spraw zagranicznych odwiedza Polskę w celu przywrócenia więzi

Ministrowie spraw zagranicznych Izraela i Polski spotkali się w środę, co okrzyknęli krokiem naprzód w naprawie relacji poważnie nadszarpniętych przez lata sporów o to, jak zapamiętać zachowanie Polski podczas Holokaustu.

Ministrowie podpisali umowę, która według nich pozwoli im wznowić wyjazdy izraelskiej młodzieży do Polski, co jest jednym z kilku sporów, które doprowadziły do ​​napięć.

Wizyta ministra spraw zagranicznych Eli Cohena będzie pierwszą na tym szczeblu od 2018 r., a w przyszłym miesiącu prezydent Izraela Isaac Herzog weźmie udział w obchodach 80.

„Przyjechałem tutaj, aby odnowić stosunki między naszymi krajami i znalazłem w tobie wybitnego kolegę, niezawodnego sojusznika” – powiedział Cohen na konferencji prasowej z polskim ministrem spraw zagranicznych Zbigniewem Rauem. .

„To ważny moment w stosunkach między naszymi krajami” – powiedział Cohen.

Polska od lat jest jednym z najbliższych sojuszników Izraela w Europie, a Izrael chce przywrócić te stosunki. Izrael stara się również wzmocnić zagraniczne sojusze w czasie, gdy jego nowy skrajnie prawicowy rząd, który objął urząd w grudniu, pogorszył swoje stosunki ze Stanami Zjednoczonymi i Unią Europejską. Premier Benjamin Netanjahu uda się w najbliższych dniach do Wielkiej Brytanii po wizycie we Francji, Włoszech i Niemczech w ostatnich tygodniach.

Napięcia ostatnich lat naznaczone były wycofaniem się ambasadorów i odwołaniem planowanej na 2019 rok wizyty premiera Polski w Izraelu. Izrael przywrócił ambasadora do Polski, ale nadal nie ma polskiego ambasadora w Izraelu.

W Izraelu MSZ wydało w środę oświadczenie, w którym stwierdziło, że kryzys dyplomatyczny z Polską dobiegł końca.

Cohen powiedział, że Polska zgodziła się na powrót ambasadora do Izraela, a Netanjahu powiedział, że „ta decyzja stanowi pozytywny krok w naszych stosunkach dyplomatycznych”.

Decyzja o powołaniu nowego ambasadora w Izraelu nie została jeszcze podjęta – powiedział agencji Associated Press rzecznik polskiego MSZ Łukasz Jasina.

Różnice między krajami są często zakorzenione w Holokauście i sposobie pamiętania o udziale Polski w zabijaniu Żydów przez siły niemieckie podczas II wojny światowej.

Nazistowskie Niemcy napadły na Polskę w 1939 roku i zabiły miliony Żydów i nie-Żydów. W przeciwieństwie do innych krajów okupowanych przez Niemcy, Polska nie miała rządu koalicyjnego. Podczas gdy niektórzy Polacy ryzykowali życie, aby ratować Żydów, inni pomagali polować i zabijać Niemców.

Rządzący w Polsce nacjonaliści starali się przedstawiać polskie zbrodnie jako drobne wydarzenie i skupiali się prawie wyłącznie na upamiętnianiu polskich bohaterów, którzy pomagali Żydom. Stanowisko to zostało potępione przez historyków, izraelskich urzędników i Żydów, którzy przeżyli prześladowania z rąk polskich przed, w trakcie i po wojnie, a rząd oskarża je o próbę wybielania historii.

Przez lata młodzi Izraelczycy pielgrzymowali do Auschwitz i innych miejsc Holokaustu, a także do historycznych miejsc żydowskich w miastach takich jak Kraków i Warszawa. Ale w zeszłym roku odwołał wyjazdy do Izraela, twierdząc, że polski rząd próbuje kontrolować program studiów o Holokauście nauczany izraelskich dzieci.

Polska z kolei odrzuciła prośbę Izraela o dołączenie do ochroniarzy podczas zorganizowanych izraelskich wizyt szkolnych w Polsce. Polscy urzędnicy argumentują, że Polska jest krajem bezpiecznym, a obecność uzbrojonych strażników utrwala jej wizerunek jako antysemickiego miejsca, w którym Żydzi potrzebują ochrony.

Cohen i Rao podpisali porozumienie zezwalające na natychmiastowe wznowienie delegacji młodzieżowej.

Rao powiedział, że porozumienie „otwiera możliwości relacji opartych na równowadze, równości i wzajemności”.

Powiedział, że Izrael rozumie i „zaspokoił” pogląd Polski, że nie będzie musiał mieć uzbrojonych izraelskich strażników oprócz polskich zabezpieczeń, które będą zapewniane grupom w razie potrzeby.

Relacje zaczęły się psuć w 2018 r., kiedy Polska uchwaliła ustawę o mowie o Holokauście, która zakazała oskarżania Polski jako narodu o Holokaust – ustawa była tak kontrowersyjna, że ​​została złagodzona i od tamtej pory nie jest stosowana w praktyce.

Trzy lata później polski parlament uchwalił ustawę, która skutecznie pozbawiła ocalałych z Holokaustu i ich potomków możliwości odzyskania mienia przejętego przez reżim komunistyczny po II wojnie światowej.

Przez wieki Polska była domem dla dużej społeczności żydowskiej, liczącej przed Holokaustem 3,3 miliona. Tylko około 10% przeżyło, a powojenne prześladowania zmusiły o wiele więcej. Dzisiejsza społeczność żydowska jest bardzo mała, ale od upadku komunizmu trzy dekady temu odnotowała pewien wzrost.

Izrael powstał po Holokauście jako raj dla Żydów. Jest domem dla dużej, ale szybko zmniejszającej się populacji ocalałych z Holokaustu, a coroczny Dzień Pamięci o Holokauście zbiega się z pamięcią o powstaniu w getcie warszawskim.

___

Monika Cieślowska w Warszawie przyczyniła się.