Euro 2022: ukraińska sędzia Marina Streltska ma nadzieję zapomnieć o wojnie

Życie Maryny Striletskiej wywraca się do góry nogami pewnego lutowego poranka, kiedy budzi się i widzi szczekające psy i płacz męża przed telewizorem.

Jedna z najlepszych ukraińskich sędziów-asystentów, Striletska, przeszła do historii zaledwie cztery miesiące temu jako część pierwszego zespołu składającego się wyłącznie z kobiet, który uświetnił Międzynarodowe Mistrzostwa Anglii Mężczyzn.

Ale ten mecz kwalifikacyjny do Mistrzostw Świata pomiędzy drużyną Garetha Southgate i małą Andorą w Estadi Nacional sprawiał wrażenie odległego świata, gdy pojazdy wojskowe przejeżdżały przez jej wioskę, 19 mil od granicy z Rosją.

– Pierwszego dnia przez 24 godziny przejeżdżały wojskowe ciężarówki i samochody – wspomina. „Armia rosyjska była przyjazna i pytała nas o drogę do Kijowa.

„Myśleli, że potrzebujemy pomocy, przynieśli kwiaty i chleb, ale po tygodniu zdali sobie sprawę, że nie chcemy tej pomocy. Potem się wściekli i zaczęli strzelać do cywilnych samochodów, a ja pomyślałem, że może chcę odejść”.

W końcu Striletska właśnie to zrobiła, wpychając swoje rzeczy do jednej walizki i ruszając w bezpieczne miejsce w Szwajcarii.

Od tego czasu 38-latka po raz kolejny wzniosła flagę jako sędzia asystentka w trzeciej lidze szwajcarskiej mężczyzn. W przyszłym miesiącu pojedzie do Anglii, aby poprowadzić Mistrzostwa Europy Kobiet.

Rodzina arbitrażowa rzuciła ukraińskiemu pionierowi koło ratunkowe. Ale mówiąc o Zoomie z łóżka, które teraz dzieli ze swoją córką Evą w Bazylei, mówi, że jej spojrzenie na życie zmieniło się na zawsze.

Świat władców jest jak wielka rodzina.

Dorastając w Ługańsku, Streltska jako nastolatka bardziej interesowała się lekkoatletyką niż piłką nożną, ale połączyła je na uniwersytecie i kontynuowała grę przez sześć lat po ukończeniu studiów.

„Biegałam jak szalony koń, bo uprawiałam lekkoatletykę” – mówi. „Nie radziłem sobie zbyt dobrze z piłką, ale uwielbiam biegać!”

Były pomocnik został przekonany do nowego wykorzystania swojego stylu sportowego w 2006 roku, kiedy Ukraińska Federacja starała się pozyskać sędziny w każdym z 24 regionów kraju.

„Wtedy prawdopodobnie mieliśmy na Ukrainie do osądzenia 10 dziewczynek, więc każdy związek zdecydował się znaleźć jedną dziewczynę” – mówi. „Zapytali mnie i nie byłem wtedy szczęśliwy, ale spróbowałem”.

Dziś Striletska jest jedną z garstki najwyższych rangą ukraińskich urzędników, wśród których jest Katerina Monzul, pierwsza w kraju sędzia w męskiej Premier League.

Striletska asystowała Monzul na Mistrzostwach Świata Kobiet, Igrzyskach Olimpijskich, Euro i Lidze Mistrzów, a także w Europejskiej Lidze Mężczyzn, Lidze Narodów i eliminacjach europejskich do lat 21.

„To nasz zespół, Katrina, ja i Alexandra [Ardasheva] lub Swietłana [Grushko]„To jest mały zespół, mała rodzina, oni naprawdę są jak siostry.

„Ale teraz, odkąd zaczęła się wojna, widzę świat rządzących jak wielką rodzinę i czuję się jej częścią; ludzie chcą pomóc”.

„Płakałam codziennie przez trzy tygodnie”

Była połowa marca, kiedy Striletska w końcu zdecydowała się posłuchać rady siostry w Szwajcarii i uciec z rozdartej wojną Ukrainy.

Życie domowe, które znałem – weekendy pracując jako asystent lub sędzia asystent wideo w ukraińskiej Premier League i wieczory, kiedy trenowały dwie drużyny dziewcząt – już się skończyło.

Ale ciągły strach przed bombardowaniem z nisko lecących samolotów, gdy unosiły się nad jej domem, i obawy o bezpieczeństwo 11-letniej Evy zaczynają przynosić ciężkie straty.

Striletska zapakowała więc córkę, żonę koleżanki i dwójkę dzieci do samochodu i pojechała do Polski, godzinami siedząc za kierownicą, aby pokonać nocną godzinę policyjną.

„To było trudne, ponieważ usunięto wszystkie znaki drogowe” – mówi. „Musieliśmy ukrywać się w wiosce podczas podróży, czekając na przejście czołgów.

„Pewnego razu poszliśmy do kościoła i spaliśmy na podłodze, jechałem przez 18 godzin i po prostu chciałem spać. A o szóstej rano zaczynaliśmy od nowa.

„Zajęło to cztery dni. Po dotarciu do granicy czekaliśmy w kolejce 17 godzin, ale potem było już łatwo – czuliśmy się bezpiecznie”.

Streltska miała tylko nadzieję, że jej mąż i kolega trener piłki nożnej, Siergiej, będzie bezpieczny, ponieważ musiał zostać.

– Będzie bronił naszej ojczyzny, bo dla nas to już drugi raz – mówi. „Mieszkaliśmy w Donbasie, a w 2014 roku straciliśmy wszystko i nigdy więcej nie widziałem moich rodziców przed ich śmiercią”.

Po ponownym połączeniu się z siostrą w Szwajcarii, Striletska początkowo starała się myśleć o czymkolwiek innym niż o mężu i wojnie, ale futbol dał jej ujście.

„Płakałam codziennie przez trzy tygodnie” – mówi. „Zapomniałem, że jestem w świecie futbolu, ponieważ myślałem o wojnie. Dlatego musiałem zacząć pełnić obowiązki”.

Strelicka mówi, że Konfederacja Ukraińska, po zaoferowaniu pomocy wszystkich swoich władców, skontaktowała się w jej imieniu ze swoimi szwajcarskimi odpowiednikami; Zaprezentowali jej mecze w Szwajcarskiej Trzeciej Lidze Promocyjnej Mężczyzn.

– Jestem za to bardzo wdzięczna, ponieważ Szwajcarska Federacja dała mi tak wiele meczów – mówi. „To pomaga, bo przez co najmniej dwie godziny mogę zapomnieć o wojnie i widzieć tylko obrońców, atakujących i spalonych!”

’Ciesz się chwilą’

Gdy jej córka osiedliła się w szkole, Strelitzka spędzała dni na programie fitness FIFA i uczeniu się niemieckiego.

„Szwajcaria robi wiele dla Ukraińców, wszystkie muzea, pociągi i autobusy są dla nas bezpłatne” – mówi. „Nie mogę wystarczająco podziękować temu krajowi, zorganizowali nawet dla nas bezpłatny kurs językowy”.

Mimo wdzięczności Striletska pilnie potrzebuje szybkiego powrotu do ojczyzny. Na razie jednak jest w kontakcie online.

– Teraz nasz region stał się mniej więcej normalny, Rosjanie pojechali do Donbasu i na Wschód – mówi. „Czasami mój mąż mówi, że słyszą eksplozje, ale nie tak jak wcześniej. Nawet nasza siłownia zaczyna działać, a ja ćwiczę z dziewczynami online”.

Kolejnym podniesieniem morale jest powołanie do drugich mistrzostw Europy kobiet obok Monzol, która również opuściła Ukrainę i od tego czasu rządzi we włoskiej Serie A kobiet.

„Bardzo się ucieszyłem z wiadomości o euro” – mówi Strelitzka. „To niesamowite uczucie, mogę zapomnieć o wojnie i nie mogę się doczekać ponownej współpracy”.

Dwie ostatnie odbyły się w listopadzie w Wielkiej Brytanii na mecz Arsenalu w Lidze Mistrzów Kobiet z duńską drużyną HB Koge w Borehamwood, a następnie w eliminacjach Mistrzostw Świata Kobiet w Anglii z Austrią na Stadium of Light.

Od tego czasu życie Streltskiej zmieniło się nie do poznania, podobnie jak jej wartości.

„Po tym zdałam sobie sprawę, że nie potrzebujesz wiele w życiu” – wyjaśnia. „Pieniądze nie są ważne, najważniejsze są relacje między ludźmi.

„Ludzie mi pomagają, rozmawiają ze mną, dają owoce mojej córce, małe, ale pożyteczne rzeczy, a to są ważne rzeczy w naszym życiu.

„Zawsze staramy się być wyżej, ciężej pracować, kupować rzeczy, ale tak naprawdę, po prostu musisz cieszyć się chwilą”.